MAASTRICHT – Op donderdag 7 februari is de eerste patiënt bestraald in het nieuwe protonentherapiecentrum van MAASTRO in Maastricht. Bestralen met protonen is een innovatieve techniek waarmee de kans op bijwerkingen voor de patiënt met kanker aanzienlijk vermindert. Bij protonentherapie stopt de straling namelijk grotendeels in de tumor en komt hierdoor niet in het omliggende gezonde weefsel. Dit is vooral winst voor de omliggende risico-organen en het gezonde weefsel, bijvoorbeeld de oogzenuw of de geheugen gebieden. Of bij tumoren die relatief ongevoelig zijn voor straling en daarom een hoge dosis moeten krijgen.
Aantoonbaar voordeel
Naar verwachting zullen er minder bijwerkingen zijn met protonentherapie. Dat is goed nieuws. Voor veel mensen die kanker hebben gehad, wordt het leven daarna nooit meer zoals het was. Er is een leven voor en na de ziekte, horen we patiënten vaker zeggen. Dat heeft onder meer te maken met de zogenaamde late gevolgen van de ziekte. Door landelijk vastgestelde richtlijnen en selectiecriteria komt naar verwachting ongeveer 3% van alle bestraalde patiënten met kanker in aanmerking voor deze nieuwe vorm van radiotherapie: alleen voor wie protonentherapie aantoonbaar voordeel oplevert. In Nederland zijn vier vergunningen verleend voor protonentherapie. In Europa is MAASTRO uniek omdat ze de protonentechnologie volledig kan integreren in de bestaande bestralingskliniek.
Precisie
Voordat de behandelingen van start gaat, wordt met een CT-scan de exacte locatie en omvang van de tumor bepaald. “Op basis hiervan wordt van beide technieken, fotonen en protonen, een bestralingsplan gemaakt,” zegt Dr. Maria Jacobs, bestuurder van MAASTRO. “Alleen wanneer wordt vastgesteld dat de toegevoegde waarde van de nieuwe behandeling groot genoeg is, wordt overgegaan tot de protonentherapie.” Uniek aan de protonen is dat deze zodanig worden afgesteld dat ze hun volledige stralingsenergie precies op de juiste plaats in de tumor afgeven. Dit vermindert de schade aan het gezonde weefsel rondom de tumor tot een minimum. En dus wordt de kans op bijwerkingen kleiner. Dankzij de precisie van protonenbestraling kan een hogere stralingsdosis worden afgegeven aan de tumor. “Dit is met name van belang bij tumoren die zich bevinden vlakbij stralingsgevoelige lichaamsdelen. We starten de nieuwe bestralingstechniek bij behandelingen in het hoofd-halsgebied. Juist in dat gebied is er sprake van veel omliggende organen en weefsel dat beschadigd kan worden door de bestraling. Zo hopen we bijvoorbeeld geheugenproblemen bij deze patiënten te kunnen voorkomen. In de loop van 2019 komt protonenbestraling ook voor andere categorieën patiënten gefaseerd beschikbaar.”
Openstellen nieuw protonencentrum
Tijdens de Open Dag van Maastricht UMC+ op 6 april 2019 stelt MAASTRO het nieuwe protonencentrum open voor publiek. Dan kunnen geïnteresseerden de protonenfaciliteit bezichtigen. In het protonencentrum is gewerkt vanuit een innovatieve belevingsvisie. “Dit is zeker geen standaard medisch centrum,” aldus Maria Jacobs. “Vanuit de functionaliteit en onze ervaringen met patiënten hebben we gekeken naar wat de ruimtes doen met de gemoedstoestand van onze patiënten. Afleiding en tegelijkertijd zich geborgen voelen, is voor onze patiënten essentieel. Door te werken met speciale, zachte materialen en kleuren hebben we die beleving tot stand gebracht. De route, het zogenaamde ‘labyrint’, die de patiënt loopt om bij het bestralingstoestel te komen, willen we ook gaan verzachten met bewegende beelden en/of muziek. Voor veel van onze patiënten is dit namelijk een angstig moment.”
Samenwerking met de ziekenhuizen
In het protonentherapiecentrum van MAASTRO participeert voor 20% het Maastricht UMC+. Daarnaast wordt voor het selecteren van de juiste patiënten nauw samengewerkt met de medisch specialisten van het Catharina Ziekenhuis Eindhoven, het Radboud UMC Nijmegen, de Radiotherapiegroep (Arnhem/Deventer) en het Instituut Verbeeten Tilburg.
zaterdag 25 januari 2025
